༄༅། །དཀའ་གནད་བརྒྱད་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་རྗེའི་གསུང་བཞིན་བརྗེད་བྱང་དུ་བཀོད་པ་།
།
༄༅།
།དབུ་མའི་རྩ་བའི་དཀའ་གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་བརྗེད་བྱང་བཞུགས་སོ། །
Gyaltsab Je’s Notes on the Eight Greatly Crucial
Points
In the Root Wisdom as Taught by Je Rinpoche (Point IV)
IV.
Dialectic-Madhyamaka Do Not Assert Apologetic Reasoning
A.
General Presentation of Apologetic Madhyamaka and Dialectic Madhyamaka
The two Wise Masters [Buddhapalita and Candrakīrti] asserted neither Legitimate Experience of Apologetic Reasoning[1] nor its Measured Content,[2] thus it is impossible for Apologetic Reason to exist. However, they did not teach that it is impossible for Apologetic Reason to exist in the sole context of the syllogistic application.[3]
All the Buddhist Schools up to and including Apologetic Madhyamaka assert Legitimate Experience of Apologetic Reasoning and Apologetic Reason.[4] The former refers to a type of Legitimate Experience[5] which, not relying on other experience and by the power of itself, is not misled[6] regarding the content of its mode of beholding.[7] The latter refers to a type of reason which is ascertained by a Legitimate Experience of Apologetic Reasoning as being endowed with the Three Modes. For Dialectic Madhyamaka, it is impossible for such Legitimate Experience of Apologetic Reasoning and Reason to exist. On the contrary, the only means to enable one’s opponent to have an insight of the sheer State of Exactitude[8] of actual existence is by the means of refuting the opponent.
The existence of any Legitimate Experience which [supposedly] ascertains the three mode of an Apologetic Reason relies on its foundation – an intimate experience[9] which is not misled regarding its content, or intrinsic characteristics.[10] Although Apologetic Madhyamaka assert such an intimate experience, the Wise Master [Candrakīrti] took intrinsic characteristics, which are [supposedly] comprehended by that intimate experience with precision, as the Negatum of Reasoning. [11]
Thus, it is quite appropriate to use these terms, i.e., Apologetic Madhyamaka and Dialectic Madhyamaka, to refer to the two Madhyamaka Schools. Their distinction is that the former assert that the realization of the sheer State of Exactitude is enabled through the affirmation of Apologetic Reasoning, while the latter assert that the realization of the sheer State of Exactitude is not brought about in that way but through employing Opponent-Renowned Reasoning.[12]
Consider the difference between Apologetic Reasoning and Opponent-Renowned Reasoning, also called “Apologetic Rationale” and “Opponent-Renowned Rationale”.[13] The former employs a reason that is endowed with the Three Modes which are [supposedly] settled by a Legitimate Experience in a process, where this Legitimate Experience is – without relying on the opponent’s assertion but by the power of itself – not misled regarding the content of its Mode of Beholding. In contrast, the latter employs a reason that is endowed with the Three Modes which are ascertained by a Legitimate Experience in a process, where this Legitimate Experience relies on the opponent’s assertion.
There are some who say: “Dialectic Madhyamaka refute the opponent’s mistaken conceptualization[14] through the Three Modes which are asserted by the opponent, or through the [absurd] ramification of the opponent’s assertion. In contrast, Apologetic Madhyamaka do so by employing a Legitimate Experience to ascertain the Three Modes.” Other say: “Dialectic Madhyamaka only refute Truthfulness but do not prove the non-existence of Truthfulness, while Apologetic Madhyamaka also prove the non-existence of Truthfulness.” Those assertions are unacceptable. I will not write about this point extensively here since it has been explained in other texts.
B.
Dialectic-Madhyamaka Do Not Affirm Apologetic Reasoning
When an Exponent of Madhyamaka proves to the Exponents of Realness[15] that a sprout does not have intrinsic nature, it is inappropriate to take the sprout as the Thesis Subject – or the Basis of Desired Understanding – of Apologetic Reasoning.[16] That is because, according to the assertion of the Exponents of Realness, if someone seeks to determine whether or not the sprout’s Existential Distinguishability[17] and the its intrinsic nature – which is the Negatum of Reasoning – have distinctive appearance[18] as separate Objective Distinguishability,[19] that person will discover that they do not have distinctive appearance; in other words, they are presented as one and the same.
Some may say: “Accordingly, nor is it suitable to take the sprout as the Thesis Subject of a legitimate reasoning.”[20]
Response:
We do not have such a fault. This is because the sprout is determined by a legitimate experience as an instance of dependent-arising, based on which the Subject-Reason Necessity[21] is proved. It is through the means of revealing a legitimate undermining experience,[22] which undermines [the misperception] that an instance of dependent-arising exists due to intrinsic nature, that the inferential experience[23] – which realizes that the sprout does not have intrinsic nature – will be able to dawn.
Some may say:
“Assume there are occasions in which someone, who has not observed such a legitimate undermining experience, is suitable to have this experience. If that person has absolutely no doubt about the [Subject-Reason] Necessity, there will be no dawning of inferential experience. On the other hand, if sometimes that person has doubt, such inferential experience of the Subject-Reason Necessity is, by necessity, Apologetic Reasoning. This is because, that person has ascertained [the relationship between the Thesis Subject and] the reason – i.e., dependent-arising – by legitimate experience and has not forgotten it, but in the meantime that person has doubt about whether or not the thesis subject has intrinsic nature.”
Response:
There is no fault. If Apologetic Reasoning did exist, even prior to one’s understanding of the View [of the sheer State of Exactitude], the Existential Distinguishability of Thesis Subject – or Basis of Dispute [24]– and the thesis’s Negatum would be, by necessity, suitable to be presented as distinctive Objective Universals.[25] But in fact, for that person, it is impossible for the Existential Distinguishability of an instance of Dependent-Arising and the [imputed] intrinsic nature to be presented as so. Therefore, such legitimate undermining experience is not by necessity Apologetic Reasoning.
Others may say:
“If, during the process of proving that a sprout does not have intrinsic nature, it is not suitable to be taken as the thesis subject, or the basis of desired understanding, then it is never suitable to be taken as the thesis subject, even after the proving of this thesis. Therefore, your rationale is unacceptable.”
Response:
Consider the following case: A person first observes some other coarser legitimate undermining experience of the [Subject-Reason] Necessity. Then, as the operation of such legitimate experience which realizes a sprout has not degenerated totally, that person has a doubt, thinking: “Is it appropriate to state that the sprout here does not have intrinsic nature as well?” Such a case is possible, and therefore, the sprout is suitable to be ascertained as the Thesis Subject, or the Basis of Desired Understanding, of legitimate reasoning in general.
In summary, for a content of the legitimate experience of congenital [mental state][26], there is a Shared Presence[27] which subsists commonly for both sides of the dispute. Since such a Shared Presence exist in the continuums of both the Exponents of Realness and the Exponents of Madhyamaka, it is suitable to be taken as a basis for the dawning of the realization of the sheer State of Exactitude. On the contrary, for a content posited by tenets, there is no such Shared Presence for the two sides of the dispute. Therefore, it is unsuitable to employ Apologetic Reasoning.
Some may say:
“When a Buddhist proves to the Exponents of Vaiśeṣika[28] that sound does not subsist as something perpetual, the sound proper subsists for both sides of the dispute, although for the Exponents of Vaiśeṣikas, the sound which is formed by producing does not subsist; and for Buddhist, the sound which is formed by the meritorious qualities of space does not subsist. Similarly, in the occasion of Madhyamika’s argument with the Exponents of Realness, the sprout proper – that is, [a presence] which is not associated with the distinction of being truthful or deceptive – subsists for both sides of the dispute. Therefore, it is suitable to take a sprout as the thesis subject, or the basis of desired understanding, of Apologetic Reasoning.”
Response:
The analogy and the actual case are not equivalent. That is because, although there can be legitimate experience of sound proper – [whose presence] is disconnected from the distinction of being perpetual or transient, both the Exponents of Madhyamaka and the Exponents of Realness refute to assert that there can be legitimate experience of the [so-called] “sprout proper,” no matter which of the two dimensions of reality[29] is in question. In other words, for Madhyamikas, there can be no legitimate experience of a sprout’s intrinsic characteristics, while for the Exponents of Realness, there can be no legitimate experience of a sprout which is free from its intrinsic characteristics.
Furthermore, for the Dialectic-Madhyamaka school,
when they assert the dawning of inferential experience of an object of the
World of Narratives[30] which is in a mutual
relationship with its context, they do assert there is a Shared Presence of the
thesis subject, which is posited by tenets, commonly subsists for both sides of
the dispute. But such an inferential experience is not Apologetic Reasoning.
That is because for the Dialectic-Madhyamaka school, there is no legitimate
experience [of the World of Narratives] which is not misled regarding the
content of its beholding mode.
{Tibetan Text}
བཞི་པ་རང་རྒྱུད་ཁས་མི་ལེན་པ་ལ། རང་རྒྱུད་དང་གཞན་གྲགས་སྤྱིའི་རྣམ་གཞག་དང༌།
རང་རྒྱུད་ཁས་མི་ལེན་པའི་འཐད་པའོ།
དང་པོ་ནི།
སློབ་དཔོན་རྣམ་པ་གཉིས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱ་གང་ཡང་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་མི་སྲིད་པ་ཡིན་གྱི།
རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་ངག་འབའ་ཞིག་ལ་རང་རྒྱུད་མི་སྲིད་པར་སྟོན་པ་མིན་ནོ།
།གཞན་གྱི་ཁས་བླངས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་དབང་དུ་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་ལ་ཚད་མ་རང་རྒྱུད་པ་དང༌།
དེས་ངེས་པའི་ཚུལ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་རྟགས་ལ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་ཞེས་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་མན་ཆད་བཞེད་པས།
དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་པར་གཞན་གགས་འབའ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱིས་དངོས་པོ་འདི་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ།
།རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་ཚུལ་གསུམ་ངེས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མའི་རྩ་བ་རང་མཚན་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་མངོན་སུམ་ལ་ལྟོས་པར་རང་རྒྱུད་པ་རྣམས་བཞེད་ཀྱང་དེས་ཇི་ལྟར་བཟུང་བའི་རང་མཚན་སློབ་དཔོན་འདིས་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ།
།དབུ་མ་པ་ལ་རང་རྒྱུད་པ་དང་ཐལ་འགྱུར་བ་གཉིས་ཀྱི་ཐ་སྙད་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པ་ལྟར་ཡང་རུང་ལ།
ཡང་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་ཁས་ལེན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་མཛད་པ་དང༌།
དེ་ཁས་མ་བླངས་པར་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་བསྐྱེད་པའི་དབུ་མ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ།
།རྟགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་གཞན་གྱི་ཁས་བླངས་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་དབང་དུ་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མས་བཞག་པའི་ཚུལ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལ་རང་རྒྱུད་དང༌།
དེ་ལྟ་མིན་པར་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་ལ་ལྟོས་ནས་ཚད་མས་ངེས་པའི་ཚུལ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལ་གཞན་གྲགས་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཞེས་བྱའོ།
།ཁ་ཅིག་ཚུལ་གསུམ་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའམ།
ཁས་བླངས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཙམ་གྱིས་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་འགོག་པ་ཐལ་འགྱུར་བ་དང༌།
ཚུལ་གསུམ་ཚད་མས་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་བྱེད་པ་རང་རྒྱུད་པ་ཞེས་འདོད་པ་དང༌།
གཞན་དག་བདེན་པ་འགོག་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་བདེན་མེད་མི་སྒྲུབ་པ་ཐལ་འགྱུར་བ་དང༌།
བདེན་མེད་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་རང་རྒྱུད་པ་ཞེས་ཁྱད་པར་འབྱེད་པ་ནི་མི་འཐད་པ་རྒྱས་པར་གཞན་དུ་གསུངས་ཟིན་པས་འདིར་བརྗེད་བྱང་དུ་མ་བྲིས་སོ།
གཉིས་པ་ནི།
དབུ་མ་པས་དངོས་སྨྲ་བའི་ངོར་མྱུ་གུ་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་མྱུ་གུ་དེ་རང་རྒྱུད་རྟགས་ཀྱི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དུ་མི་རུང་བར་ཐལ།
དེའི་ཚེ་གཞི་མྱུ་གུའི་ཡོད་ལྡོག་དང་དགག་བྱའི་ཆོས་རང་བཞིན་གཉིས་དོན་ལྡོག་སོ་སོར་འཆར་རྒྱུ་ཡོད་མེད་བཙལ་བའི་ཚེ་ན་སོ་སོར་འཆར་རྒྱུ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་འཆར་བར་དངོས་སྨྲ་བས་འདོད་པའི་ཕྱིར།
འོ་ན་རྟགས་ཡང་དག་གིའང་ཆོས་ཅན་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ།
མྱུ་གུ་རྟེན་འབྱུང་དུ་ཚད་མས་ངེས་པས་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ།
རྟེན་འབྱུང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་མྱུ་གུ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་སྐྱེད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར།
གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་སྔར་མ་མཐོང་བ་མཐོང་རུང་དུ་ཡོད་པའི་ཚེ་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པའི་སྐབས་མི་སྲིད་ན་རྗེས་དཔག་བསྐྱེད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་ལ།
ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྐབས་ཡོད་ན་རང་རྒྱུད་རྟགས་ཀྱི་ཁྱབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་རྟེན་འབྱུང་ཚད་མས་ངེས་ཟིན་མ་བརྗེད་པ་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཅེ་ན།
སྐྱོན་མེད་དེ།
རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་ཡོད་ན་གཞི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཡོད་ལྡོག་དང་དགག་བྱའི་ཆོས་གཉིས་ལ་ལྟ་བ་མ་གོ་བའི་གོང་རོལ་དུའང་དོན་སྤྱི་སོ་སོར་འཆར་དུ་རུང་བས་ཁྱབ་ལ།
རྟེན་འབྱུང་གི་ཡོད་ལྡོག་དང༌། རང་བཞིན་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ།།གཞན་ཡང་མྱུ་གུ་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དུ་མི་རུང་ན།
གྲུབ་ཟིན་པའི་ཚེ་ནམ་ཡང་མི་རུང་བས་མི་འཐད་དོ།
།མྱུ་གུ་རྟོགས་པའི་ཚད་མའི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་བཞིན་དུའང་ཁྱབ་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་རགས་པ་མཐོང་ནས།
ཅི་ད་ནི་མྱུ་གུའང་རང་བཞིན་མེད་པར་བཞག་ཏུ་རུང་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པའི་སྐབས་སྲིད་པས་སྤྱིར་རྟགས་ཡང་དག་གི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དུ་ངེས་པར་རུང་བ་ཡིན་ནོ།
།མདོར་ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་མ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་དངོས་སྨྲ་བ་དང་གཉིས་ཀའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་པ་སྐྱེད་དུ་རུང་བ་ཡིན་ལ།
གྲུབ་མཐས་བཞག་པའི་མཐུན་སྣང་བ་མེད་པས་རང་རྒྱུད་མི་རུང་བ་ཡིན་ནོ།། ཅི་སྟ་སངས་རྒྱས་པས་བྱེ་བྲག་པའི་ངོར་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ན།
འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་བྱེ་བྲག་པ་ལ་མ་གྲུབ།
ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲ་སངས་རྒྱས་པ་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང༌།
སྒྲ་ཙམ་གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྩོད་པའི་སྐབས་འདིར་ཡང༌།
བདེན་རྫུན་གང་གིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་མྱུ་གུ་ཙམ་གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དུ་རུང་ངོ་ཞེ་ན།
དེ་ནི་དཔེ་དོན་མི་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་དོར་བའི་སྒྲ་ཙམ་ལ་ཚད་མར་འགྱུར་བ་ཡོད་ཀྱང་མྱུ་གུའི་རང་མཚན་ལའང་ཚད་མར་མ་སོང༌།
རང་མཚན་དང་བྲལ་བའི་མྱུ་གུ་ལའང་ཚད་མར་མ་སོང་བའི་མྱུ་གུ་ཙམ་ལ་ཚད་མར་འགྱུར་བ་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་གཉིས་ཀས་བདེན་གཉིས་གང་རུང་དུའང་གྲུབ་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ།
།ཐལ་འགྱུར་བ་ནང་ཕན་ཚུན་ཐ་སྙད་པའི་དོན་འགའ་ཞིག་ལ་རྗེས་དཔག་སྐྱེད་པར་འདོད་པའི་ཚེ་གྲུབ་མཐས་བཞག་པའི་ཆོས་ཅན་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་ཡོད་ཀྱང་རང་རྒྱུད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ།
འཛིན་སྟངས་ཀྱི་དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ།
[1] Legitimate Experience of
Apologetic Reasoning: རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚད་མ་
[2] Measured Content: གཞལ་བྱ་
[3] syllogistic application: སྦྱོར་ངག་
[4] Apologetic Reason: རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་
[5] Legitimate Experience: ཚད་མ་
[6] Not misled: མི་འཁྲུལ་བ
[7] Mode of Beholding: འཛིན་སྟངས་
[8] Sheer State of Exactitude: ཁོ་ན་ཉིད
[9] Intimate Experience: མངོན་སུམ་
[10] Intrinsic Characteristics: རང་མཚན་
[11] Negatum: དགག་བྱ
[12] Opponent-Renowned Reasoning: གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྟགས་
[13] Rationale: གཏན་ཚིགས
[14] Mistaken Conceptualization: ལོག་རྟོག་
[15] Exponents of Realness: དངོས་སྨྲ་བ
[16] Thesis Subject, or the Basis of
Desired Understanding: ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་
[17] Existential Distinguishability: ཡོད་ལྡོག་
[18] Distinctive Appearance: སོ་སོར་འཆར་རྒྱུ་
[19] Objective Distinguishability: དོན་ལྡོག་
[20] Legitimate Reasoning: རྟགས་ཡང་དག་
[21] Subject-Reason Necessity: ཕྱོགས་ཆོས་
[22] Legitimate Undermining Experience: གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་
[23] Inferential Experience: རྗེས་དཔག་
[24] Thesis Subject, or Basis of
Dispute: བརྩོད་གཞི་ཆོས་ཅན་
[25] Objective Universals: དོན་སྤྱི་
[26] Congenital: ལྷན་སྐྱེས
[27] Shared Presence: མཐུན་སྣང་
[28] Exponents of Vaiśeṣika: བྱེ་བྲག་པ
[29] Two Dimensions of Reality: བདེན་གཉིས་
[30] An Object of the World of
Narratives ཐ་སྙད་པའི་དོན་
